انتخابات پارلمانی در ۲۸ میزان ۱۳۹۷ برگزار می شود. این در حالیست که انتخابات شورا های ولایتی و همچنان انتخابات پارلمانی در ولایت غزنی-که قرار بود همزمان با انتخابات پارلمانی برگزار شود-به تعویق افتاده است. انتخابات پارلمانی همچنان برای مدت سه و نیم سال به دلایل متعددی از جمله ناامنی، پشنهاد احزاب سیاسی برای تغیر نظام انتخابات، ثبت نام رای دهندگان، به تاخیر مواجه شد. در این مجموعه ی از گزارش های پژوهشی در مورد شمارش ولسوالی ها، چالش ها فرا روی انتخابات، جدال روی ثبت نام رای دهندگان، مشکلات در ارزیابی مراکز رای دهی، استفاده از سیستم بایومتریک، فشار سیاسی بالای کمیشنر های کمیسیون های انتخابات و شکایات انتخاباتی، مشکلات فنی، و تاخیر در انتخابات پارلمانی غرنی و شورا های ولسوالی ها پرداخته شده است.
په افغانستان کی دټاکنو ستونزه د ولسوالیو د شمیر په اره ښه او بد خبرونه
افغان چارواکو د افغانستان په پيچلي ټاکنیز سیستم کې د دې هېواد تر ټولو یوه اوږده او مهمه ستونزه هواره کړه چې هغه د ولسوالیو شمېر دی چې ۳۸۷ کېږي. په دې اړه وروستۍ پرېکړه به پارلمان کوي او په اصطلاح ځینې لنډمهالې ولسوالۍ هم شته چې ښايي دا شمېر یو څه وخېژوي. که پارلمان دا موضوع بیا وشاربي، ښايي په ډېره سختۍ پرې بیا یوه خوله شي. لامل یې دا دی چې ولسوالۍ یوازې د اداري وېش خبره نه ده بلکې دمالي امکاناتو او اغیز مهمې وسیلې دي. د افغانستان د تحلیلګرانو شبکې توماس روټېګ ( د علي یاورعادلي په همکارۍ) په خپله شننه کې د ولسوالیو شمېر ته کتنه کړې چې په څه مانا دي او کومې پوښتنې لا هم پر ځای پاتې دي.

انتخابات که افغانستان را بر سر دو راهی قرار داده
در حالیکه کمتر از یک ماه به انتخابات پارلمانی پیش رور باقیمانده، بسیاری از افغانها هنوز نمیدانند دقیقا برای چه رأی خواهند داد و آیا همه آنان در رأی دهی اشتراک خواهند کرد یا خیر. با وجود تمام اشکالات، انتخابات پارلمانی در۲۸ میزان برگزار خواهد شد اما اولین انتخابات شورای ولسوالیها، که با خوشبینی بسیار برنامهریزی شده بود، ظاهرا برگزار نخواهد شد.
کمیسیون مستقل انتخابات کارهای مقدماتی برای برگزاری انتخابات شوراهای ولسوالی را متوقف کرده است. این کمیسیون به دولت أفغانستان – به عنوان مرجع تصمیم گیری در این مورد –پیشنهاد کرده تا انتخابات شوراهای ولسوالی را به دلیل نبود نامزدهای انتخاباتی، به تعویق اندازد. در این مورد هنوز تصمیم رسمی از جانب دولت أفغانستان اتخاذ نشده است. علاوه بر این سرنوشت برگزاری انتخابات به صورت کلی در ولایت غزنی نامعلوم است.

معمای انتخابات افغانستان: شبح سال ۱۳۸۹ غزنی دوباره سر می کشد
اعتراضات در مقابل دفتر کمیسیون مستقل انتخابات ادامه دارد، هرچند دفتر توانست دوباره به تاریخ ۱۷جوزای۱۳۹۷ بعد از ۶۳روز اعتراض در دروازه های آن که منجر به بسته شدن دفتر و ایجاد موانع در سازماندهی انتخابات فراگیر در آن ولایت شده بود، بازگشایی شود. اینکار به رغم مشکل قانونی در برابرتصمیم کمیسیون مستقل انتخابات برای تقسیم حوزه های انتخاباتی ولایت غزنی برای انتخابات آینده، بر اساس آرزوی معترضان است. اعتراضات کنونی برای این صورت می گیرد که کدام ساحات به حوزه های انتخاباتی تخصیص داده شوند، در حالیکه دیگران آنرا غیر قانونی می پندارند. نتیجه انتخابات پارلمانی سال ۱۳۸۹زمانی که بخاطر میزان اشتراک پایین پشتون ها، تمام کرسی ها به هزاره ها رسید، محرک اعتراضات اصلی بود. علی یاور عادلی از شبکه تحلیلگران افغانستان، خواسته های معترضین بعلاوه عکس العمل کمیسیون مستقل انتخابات در برابر آنها را بررسی می نماید و چنین نتیجه گیری میکند که هم حکومت و هم کمیسیون مستقل انتخابات بخاطر چگونگی برگزاری انتخابات همه شمول با مشکل مواجه میباشد.

معمای انتخابات: جدال روی ثبت نام رای دهندگان
در حالیکه کمیسیون مستقل انتخابات برای انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی به تاریخ ۲۸ میزان ۱۳۹۷ آمادگی می گیرد، یک پیش نیاز یا شرط اصلی- یعنې ثبت نام رای دهندگان- درست روبراه نه شده است. مشارکت در ثبت نام برمبنای یک سیستم جدید با هدف کاهش تقلب، تا کنون، قسماً به دلیل ترس های امنیتی تا حدی بسیار پایین بوده است. این سیستم عبارت است ازنصب برچسب ها روی کارت شناسایی پس از ثبت نام رای دهندگان. مشکل اینجاست که با ملاحظه آن طالبان درخواهند یافت که کیها ثبت نام کرده اند. پیشنهاد برای افزایش تعداد شرکت کنندگان با نصب برچسب روی کاپی تذکره، بحث برانگیز ثابت شده و منجر به نزاع آشکاربین رئیس جمهور اشرف غنی و دو عضو کمیسیون مستقل انتخابات از یک طرف واکثریت اعضای کمیسیون مستقل انتخابات و رئیس اجراییه عبدالله عبدالله از سوی دیگرگردیده است. این پیشنهاد بعداً لغو گردید. با این حال، علی یاور عادلی و توماس روتیگ از شبکه تحلیلگران افغانستان میگویند، این امر یک تصور قوی از هرج و مرج و عدم دور اندیشی را بجا گذاشته است. در این مقاله همچنان افتضاح مربوط به انتصاب یک افسر ارشد جدید انتخاباتی بررسی و تقویم تازه منتشرشده انتخابات به زبان انگلیسی برگردانده شده است.

معمای انتخابات: نقص در ارزیابی مراکز رای دهی
وال اساسی قبل از هر انتخابات در افغانستان این است که مراکز رای دهی کجا موقعیت دارد. در گذشته ، موقعیت آنها طوری بود که عمداً برخی رای دهندگان را از حق رای شان محروم میکرد. مقررات جدیدی که برای جلوگیری این مشکل طرح شده برای حصول این اطمینان است که محل ها “متوازن ” اند، معیار های سختگیرانه ییکه تضمین نماید مراکزرای دهی در فاصله نزدیک، از نظر تعداد متناسب با جمعیت محل و مصوون اند. با توجه به آسیب پذیری این جنبه انتخابات افغانستان در مقابل دستکاری، ارزیابی کمیسیون مستقل انتخابات از مراکز رایدهی برای اعتبار انتخابات آینده شوراهای ولایتی و ولسوالی ها (که اکنون برای ۲۸ میزان ۱۳۹۷ در نظر گرفته شده است) بسیار اهمیت دارد. در این مقاله، علی یاور عادلی از شبکه تحلیلگران افغانستان نگاهی دقیقی دارد بر ارزیابی کمیسیون مستقل انتخابات و شک و تردید هایی که بر یافته های آن سایه افکنده است.

معمای انتخابات: فرصت تنگ و بحث تکنولوژی
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان ۱۶ سرطان ۱۳۹۷را به عنوان روز انتخابات پارلمانی (و شوراهای ولسوالی) اعلام و بدنبال آن آمادگی برای انتخابات را آغاز کرده است، اما با مسایلعدم وضاحت در مورد بودجه و تصمیم پیرامون بکارگیری تکنالوژی در انتخابات مواجه میباشد.اینها در حال حاضر احتمال برگزاری انتخابات به موقع را کم کرده است. علی یاور عادلی از شبکه تحلیلگران افغانستان این دو مساله را اینک که کمیسیون مستقل انتخابات تاخیر در برگزاری انتخابات را مطرح کرده است،(با یک پیوست از توماس روتیگ در مورد روند گزینشرئیس کمیسیون مستقل انتخابات) مورد بررسی قرار میدهد.

معمای انتخابات: فشار سیاسی بر کمیشنر ها انتخاب ۱۳۹۷ را دچار شک و تردید می کند
در حالیکه کمیسیون مستقل انتخابات و کمیسیون شکایات انتخاباتی برای آمادگی انتخابات پارلمانی ( وهم احتمالاً شوراهای ولسوالی) که به تاریخ ۱۶سرطان ۱۳۹۷برنامه ریزی شده، تلاش مینمایند، خود را تحت فشار های فزاینده ای از جانب تعداد کثیری از گروه های سیاسی و سازمان های نظارت انتخاباتی می بینند. اتهامات فساد مالی، دخالت حکومت و اختلافات در دو کمیسیون وجود دارد.با بازی همرای این مسائل، گروه های سیاسی میخواهند تمام کمیشنران کمیسیون های انتخابات اخراج و با کمیشنران جدیدجاگزین شوند. رئیس جمهور غنی در یک حرکتی احتمالیبرای کاهش فشارها، رئیس کمیسیون مستقل انتخابات را برکنار کرد. علی یاور عادلی از شبکه تحلیلگران افغانستان این درخواست ها و مفهوم آنها برای اعتبار انتخابات و احتمال برگزاری به موقع آنرا مورد بررسی قرار میدهد.

بیاکتنې:
دا مقاله په وروستي ځل تازه شوې وه ۲۵ ثور / غويی ۱۳۹۹